Terug naar de beginpagina. | Naar het overzicht in het kort. |
Volgens de traditionele opvatting zou de LEK de in de oorkonde van 777 vermelde Lockia zijn. Daaraan lagen verschillende bezittingen van het bisdom Trajectum. Het hanteren van de naam Lockia voor de Lek stelt ons meteen voor 5 op te lossen problemen.
De Boer en Pons waren van mening dat de Lek pas na 800 is ontstaan, waarschijnlijk pas in de 10e eeuw. De Lek is een rivier die pas later is ontstaan, het precieze tijdstip is lang omstreden geweest. (Berendsen). Berendsen geeft aan dat uit de naamswijziging (Rijn-Lek) het latere ontstaan afgeleid mag worden en sluit daarmee dus feilloos aan bij de visie van Albert Delahaye. In een andere publicatie isBerendsen plots van mening dat de Lek al in 777 bestaan moet hebben en wellicht eerder. Berendsen maakt hier dus de traditionele fout door met de oorkonde uit 777 te bewijzen wat juist eerst bewezen moet worden zonder die oorkonde. Gaat deze oorkonde wel over Nederland en is de hierin genoemde Lockia wel de Lek? Zie bij de Oorkonde uit 777. Verder baseert Berendsen zijn opvatting op de Koolstof 14 methode. De ouderdom van het afgezet hout en het ontstaan van veen zou suggereren (wat hij letterlijk schrijft) dat de Lek rond het begin van de jaartelling zou zijn ontstaan. Op grond van de onzekerheden rondom de Koolstof 14 methode spreekt Berendsen slechts van suggesties. ![]() De Lek bij Nieuwegein. Het actiever worden van de Lek leidde tot een langzame dichtslibbing van de Kromme Rijn, wat pas gebeurde nadat de Rijn was afgedamd. De afdamming vond plaats in 1122, waarna de Lek de hoofdstroom van de Rijn werd. De Lek is ontstaan rond de jaartelling als een kleine zijtak van de Rijn bij Wijk bij. Duurstede; de hoofdstroom was daar 'lek'. (Bron: Het Utrechts Landschap). Als dat "lek" de naam Lek gekregen heeft, betekent het dat er bewoning in Het Kromme Rijn gebied was, die deze naam heeft overgeleverd, doorgegeven, opgeschreven? Die bewoning en bewoningcontinuïteit -die er niet was.- moet dan wel eerst aangetoond worden. Tussen 250 en 950 ontbreekt elke vorm van bewoning in Utrecht. (Bron: W.van Es, zie verder bij Citaten). |
De rivier de Lek bestond nog niet in het jaar 875 (9e eeuw).Bron: Atlas van het Holoceen, p.69. Opmerking: "Volgens de historische Atlas van Nederland betekende het dichtslibben van de Oude Rijn het einde van de handelsactiviteiten in Dorestad. De haven werd vrijwel onbereikbaar." Commentaar: Lees in plaats van Dorestad maar Wijk bij Duurstede. Dat de haven vrijwel onbereikbaar werd en de handelsactiviteiten dus stopten en de stad ten onder ging, betekent dat de Lek nog niet bestond. Anders had men ongetwijfeld de handelsactiviteiten daarlangs voortgezet. Het gebruik van het woordje 'vrijwel' is een laatste poging de naam Dorestad voor Wijk bij Duurstede te redden. Het 'vrijwel' betekende in de praktijk gewoon 'volledig'. Zouden er nog schepen de stad hebben kunnen bereiken, dan was de handelactiviteit niet abrupt gestopt. Er was dus maar één toegangsvaarweg naar Wijk bij Duurstede: de Oude Rijn. Toen die dichtslibde was het gedaan met de handel. Het 'Lekprobleem'. "De Lek moet in een of andere vorm ook reeds aanwezig zijn geweest, getuige het voorkomen van zijn naam -in de Latijnse vorm Lokkia- in een document uit het jaar 777, maar zal toen nog niet, zoals thans, een overheersende belang gehad hebben." "In 777 na Chr. bestaat er in ieder geval een Lek. Het is echter zeer onzeker of de directe verbinding met de Noordzee, die nu bestaat, toen al in volle omvang gevormd was. Wij mogen niet te lang bij het 'Lekprobleem' blijven stil staan. De vele vragen, die in verband ermee rijzen, kunnen toch pas beantwoord worden als wij meer gegevens tot onze beschikking hebben. Wij kunnen er echter ook weer niet aan voorbij gaan, omdat het in zeer nauw verband staat met de kwestie van de vaarroutes naar en van Dorestad. Het is zeer goed mogelijk dat men, om van de Noordzee (Engeland) naar Dorestad te komen, in (een) bepaalde periode(s) niet over Utrecht kon varen. Als Bonifatius omstreeks 715 na Chr. van Engeland via het rivierengebied naar Friesland reist, komt hij eerst in Dorestad aan en pas daarna in Utrecht. Zou hij de 'Oude Rijn'-tak hebben kunnen volgen, dan was de volgorde ongetwijfeld andersom geweest. Hij had Dorestad in dat geval zelfs helemaal niet hoeven aandoen, maar had vanaf Utrecht langs de Vecht direct naar het Noorden kunnen varen. Wij laten deze fascinerende hypothesen nu evenwel echt rusten." (Bron: Spiegel Historiael). Dit schrijft dr.W.A. van Es in het opgravingsverslag van Wijk bij Duurstede. Hij constateert dat er een probleem is, maar wil daar feitelijk "niet te lang bij stilstaan" ofwel "daar hebben we het verder maar even niet over". Van Es beweert dus dat de lek in 777 reeds bestond, want de rivier wordt in een oorkonde genoemd. Dat die oorkonde over Nederland gaat en dus de Lek noemt, moet overigens eerst eens bewezen worden. Dat de Lek in 777 bestond is dus een hypothese, gebaseerd op een foutief toegepast tekst. Met de tekst uit 777 wordt "bewezen" wat feitelijk eerst bewezen moet worden zonder die tekst, namelijk dat de Lokkia de Lek is. Op deze wijze wordt door de Nederlandse historici op grond van wenselijkheden aan elkaar gepraat waar teksten niet overeenkomen met de geografie. De teksten worden dan gemakshalve wel eens voor onjuist of onzorgvuldig verklaard, maar uit diezelfde onjuiste teksten haalt men wel wat men nodig heeft voor de Nederlandse opvattingen. Zo schrijft men geschiedenis, want hoewel nooit bewezen is dat Dorestad bij Wijk bij Duurstede bestaan heeft, blijft men toch steeds uitgaan van de hypothese dat het er lag. De visie van Albert Delahaye. De Lokkia of Locchia (Loccham) was de Loquin, een riviertje bij Tournehem, zijrivier van de Hem of H(r)em (c.q. Rhem/Renus). In 777 bestond de naam Lek niet in Nederland. (Het is zelfs de vraag of de rivier die men nu Lek noemt al bestond.) De naam Leckia voor de aftakking van de Rijn komt voor het eerst voor in een oorkonde uit 1106. Daarin heet de rivier de Lecca. In 1108 Leckia. Naamkundig is Lek (een duidelijk Germaans woord) niet uit Lockia (Romaans/Keltisch) te herleiden zonder tussenvorm, die tot heden niet gegeven wordt en dus onbekend is. De naamsverandering van Rijn in Lek en daarna in Noord en Nieuwe Maas, Scheur en Nieuwe Waterweg is het beste bewijs om de fasen van verlanding na de transgressies aan te tonen. De volgende argumenten spreken tegen dat de Lek in de 7e eeuw (of eerder) al bestaan zou hebben. We kunnen dus concluderen dat de Lek pas ontstaan is na de afdamming van de Rijn, wat in het begin van de 12e eeuw gebeurde. Dat sluit ook precies aan bij de eerste vermelding van de Lek, ook in het begin 12e eeuw. Dat de genoemde Lockia uit de oorkonden van 777 op de Lek betrekking had, kunnen we hiermee uitsluiten. Het eventuele bestaan van een kleine aftakking van de Rijn ter breedte van een sloot, laat het bovenstaande onverlet. De etymologie van het woord "Lek" geeft al die beperktheid aan. Een 'lek' van de Rijn, waarbij een beetje water bij hoog water ter plaatse wegstroomde, "weglekte". Een soort overlaat van de Rijn dus. Bovendien geven de andere genoemde plaatsen en rivieren in de oorkonde uit het jaar 777 genoeg aanknopingspunten dat het in deze oorkonde niet over Nederland gaat. Zie verder bij de oorkonde van 777 en bij Dorestadum. |