Terug naar de beginpagina. | De plunderingen van de Noormannen in Nederland. | Naar het overzicht in het kort. |
De Franse auteur Johannes Steenstrup (1844-1935) merkt in zijn boek 'Les invasions normandes en France', terecht op om de geschiedenis van de Noormannen te bestuderen volgens de oudste bronnen. 'We hebben naar mijn mening tot nu toe veel te veel misbruik gemaakt van bronnen uit een aanmerkelijk latere periode'. ![]() De meeste bronnen die over de aanvallen van de Vikingen/Noormannen? schrijven zijn pas achteraf op perkament gezet door christelijke kroniekschrijvers. We moeten dus opletten voor te gekleurde en incorrecte verslaggeving. |
Het woord 'Wiking' komt uit Oudnoor(d)s Vikingr (in het Oudnoor(d)s werd de -V- als [W] uitgesproken) of uit het Duits - de schrijfwijze Viking met -V- is ontstaan door Engelse invloed. Wiking is waarschijnlijk een afleiding van Vik, de naam voor de Oslo-fjord. Een Wiking zou dan iemand uit Vik zijn (wat een aanname is). (Bron: Leenwoordenboek van Nicoline van der Sijs). Volgens deze verklaring zouden Vikingen dan uit Noorwegen komen en niet uit Denemarken, zoals de traditionele historici menen. Zouden de 'Deense' Vikingen hun naam ontleend hebben aan een verre fjord, waarvan ze het bestaan wellicht niet eens wisten? Of komt deze naam, zoals hier aangegeven, uit de fantasie van niet ter zake 'deskundige' historici? Wat uit de studie van o.a.Johannes Steenstrup blijkt is dat de Vikingen zichzelf zo nooit noemde. Zij kregen deze naam van door hen belaagde volkeren of van latere fabelschrijvers. De naam zou komen van 'vik' dat een baai of kreek is en verwant is aan het woord 'wic' (wijk), zoals in Fresiowic (in Nederland traditioneel opgevat als Vreeswijk, dat juist niet in Friesland ligt?) |
Feitelijk is het een goede zaak dat de historici de Noormannen steeds Vikingen noemen. Zij geven hiermee aan dat zij geen weet hebben van de ware geschiedenis. Vikingen waren een geheel ander volk dan de Noormannen, ook al was hun 'werkwijze' hetzelfde. Maar laten zij dit vooral blijven doen, immers dan weten we dat we hun geschrijf niet al te serieus hoeven te nemen. |
![]() (Mededelingen op het SEM-symposium 2015: n.a.v. publicaties van Rudolf Simek en Peter Seinen). Er zijn in Noord-Nederland geen sporen van een inval van Noormannen gevonden (Bron: Dr.E.J.Haslinghuis, Utrecht, 1956). ![]() | ![]() |
Omdat van plunderende Noormannen in Nederland geen spoor gevonden werd, maakte Annemarieke Willemsen er maar 'vreedzame handelaren' van. Het is een volgend bewijs dat zelfs 'deskundigen' niet op de hoogte zijn van de ware geschiedenis. Blijkbaar kennen ze de klassieke teksten niet, maar lezen ze ook elkaars werk niet. Van handel was in Dorestad (in Wijk bij Duurstede is juister) geen enkele sprake, volgens Arno Verhoeven. Een achterland ontbrak. Uit een studie van de Stockholms Universitet blijkt dat de vondsten in Hedeby/Schleswig totaal niet overeen komen met die in Wijk bij Duurstede. Lees meer bij W.A.van Es, die allang erkend heeft dat hij het fout had met zijn opgravingen in Wijk bij Duurstede, maar "dat kan ik toch niet tegen de buitenwereld zeggen", zoals hij schreef in een brief d.d.15 okt.1982. Waarop baseert men dan de geschiedenis? |
Vikingaanvallen in Utrecht? De voorstelling dat de Utrechtse bisschoppen vanwege Vinkingaanvallen moesten vluchten is onjuist. Van Vikingaanvallen werd in Utrecht archeologisch niets gevonden. Aldus Luit van der Tuuk in "Gingen de Utrechtse bisschoppen Hunger, Odilbald en Radbod vanwege de Noormannen in ballingschap?" in Jaarboek Oud-Utrecht 2003, blz. 33-66. Hier zag Van der Tuuk wel de waarheid. Elders schrijft hij: "Plundertochten veroorzaakten overlast maar waren als geheel van geringe betekenis. Die tochten vergrootten de dynamiek van het handelsverkeer. Geroofde kostbaarheden kwamen weer in circulatie in het economisch verkeer in plaats van in kloosters en kerken te liggen pronken". Bron: Omniboek 2012 Van der Tuuk erkent de overlast van de plundertochten, maar maakt er toch maar handel van. Handel? Zo kun je gemakkelijk verklaren dat die geplunderde kostbaarheden nergens archeologisch worden teruggevonden: ze circuleerden. Het sloot natuurlijk mooi aan bij de bevindingen van Annemarieke Willemsen die van de Vikingen 'vreedzame handelaren' maakte, wat in tegenspraak is met de teksten waarbij men bad: "van de Northanni verlos ons heer". Het moet toch bij beiden bekend zijn dat de Dani, Northmanni of Vikingen (hoe je ze ook noemt) als heidenen geen problemen hadden met het plunderen van kerken en kloosters. Immers dáár waren de kostbaarheden te vinden. Het is wel duidelijk dat het traditionele beeld van de Vikingen moet worden bijgesteld. Nadat men er eindelijk van overtuigd was dat van die drakenschepen en gehoornde helmen niets klopte, blijkt ook het verhaal van blonde stoere mannen niets meer over (zie hieronder het Deense DNA-onderzoek). Uit recent archeologisch onderzoek (zie Artikel dat in The Times) verscheen, blijkt zelfs dat de Vikingen allesbehalve angst aanjagende krijgers waren, maar gewoon zwakkelingen. | ![]() |
Ook uit ander onderzoek blijkt dat het traditionele beeld van de Vikingen moet worden bijgesteld. Lees ook het boek van Neil Price 'Children of Ash and Elm' Een nieuwe geschiedenis van de Vikingen in Archeologie Magazine. Uit dit boek blijkt overduidelijk dat de Vikingen slechts uit waren op plunderen. Handel? Ja, in slaven. De Vikingmaatschappij dreef op slavenhandel. Europese handel? Ja, maar wel zonder er ooit voor te betalen. Ze kregen zelfs geld mee als ze niet plunderden. Roof en plundering werden immers vaak afgekocht, wegens zwakte van de leidende elite. Critici stellen daar tegenover dat de slavenhandel dikwijls wordt aangehaald als vorm van verrijking van de Vikingen, maar toch vindt men daar tot nu toe geen archeologische sporen van. Hier is dus van belang waar men dan gezocht heeft? In Zwden en Denemarken vindt men er inderdaad niets van, maar daar kwamen de Noormannen niet vandaan! Het is totaal verkeerd om de Vikingtijd te romantiseren wat met name onder neonazi's gebeurt. De mens zou nu toch wel beter moeten weten? "Vikinkje spelen" is net zo erg als die neonazi-tijd verheerlijken. Wat blijkt uit een Deens DNA-onderzoek in 2020? Veel Vikingen hebben helemaal geen Scandinavische herkomst, maar juist een hoge mate van niet-Scandinavische afkomst. Lees het onderzoek in het groene kader hieronder. Kan het nog duidelijker? Wat viel er in Nederland te plunderen? Er waren geen kloosters, geen kerken, geen rijke machthebbers en nauwelijks bevolking. |
Bijna twee eeuwen lang, van 810 tot 1007, is Nederland geteisterd door Noormannen-invallen. Aldus J.Besteman in Spiegel Historiael van mei 1997. Vreemd dat daarvan nooit iets is teruggevonden in Nederland, zowel archeologisch als tekstueel niet. Alles wat wij menen te weten over die invallen staat in Franse bronnen, geschreven ver weg van Nederland. Nederland heeft nog geen snipper papier uit die tijd. Het zou inhouden dat de Franse schrijvers (veelal monniken) de geschiedenis van verre streken zouden hebben beschreven en die uit de eigen streek zouden hebben overgeslagen. Dat wordt weerlegd in de Franse teksten met bewoordingen als 'die van ons' of 'nabij gelegen'. Het geeft een onweerlegbare nabijheid aan. ![]() Hadden de Noormannen iets met Noorwegen van doen of was Noorwegen (Norðvegr = noordweg) gewoon de weg naar het noorden? De zeeslag bij Svolder in het jaar 1000 is de eerste zekere datum in de geschiedenis van Noorwegen. Met de installatie van Magnus als koning in 1035 lijkt de geschiedenis van Noorwegen pas echt te beginnen. Alles daarvoor is gebaseerd op sagen en legenden. Geschreven getuigenissen daarover ontbreken in Noorwegen in het geheel. (Bron: John Midgaard, A brief history of Norway, Oslo 1986). ![]() Een studie van twintig jaar geleden uitgevoerd door Régis Boyer heeft aangetoond dat de Noorse mythe in de elfde en twaalfde eeuw werd geboren uit de pen van auteurs, van wie velen uit de provincie kwamen in het bijzonder door Robert Wace en Guillaume de Jumièges. In zijn Tableau politique de la France de l'Ouest, gepubliceerd in 1913, getuigt André Siegfried-Havrais hier van. En artikel uit 1986 toont aan dat de Noormannen niet uit het noorden kwamen, maar al vóór de jaartelling in Normandië verbleven. Zij kwamen oorspronkelijk uit het Middellandse Zeegebied. Lees meer in De Ware Kijk op, deel 2: p.325 e.v. de Dani van Normandië en de mythe van de Noormannen. Verklaringen vanuit Oudnoorse en Oudengelse namen. Opvallend is hoeveel namen in West-Europa uit die tijd verklaard worden uit Oudnoorse namen. Het loont de moeite om de interessante website, samengesteld door Luit van der Tuuk en gecreëerd door Kees Nieuwenhuijsen eens goed door te nemen. Het adres is Nordic Names en geeft een overzicht van Noor(d)se personen in de Lage Landen in de 9de eeuw. Zij zijn door hen geregistreerd naar eigentijdse geschreven bronnen. Wat bemerken we? Alle namen komen alleen in Westerse vorm voor. De meeste namen hebben te maken met Frisia, Vlaanderen of Walcheren. Een deel van die personen met een 'Noorse' naam, was zelfs in Vlaanderen geboren. Björn staat bijvoorbeeld vermeld als Beren en Bern, Gomr als Vurm en Vurmonus als Wurm. Voor Hrollaugr - Hrólfr schreven ze Robertus Rodulfus Rollo Rosso Rolla, inderdaad de eerste graaf van Rouen en als zodanig de stamvader van de hertogen van Normandië. Waarom verwijzen Van der Tuuk en Nieuwenhuijsen altijd naar de Noor(d)se variant van die namen? Waarom vertelt men niet dat die 'Noor(d)se' namen inheems waren in het Normandië en Vlaanderen van toen? En waar vinden we die 'Noorse' namen terug in documenten? Niet in Noorwegen, maar in Frankrijk! Hier is dus duidelijk sprake van vooringenomenheid en manipulatie. De herkomst van de meeste namen blijkt niet Noorwegen, maar (Frans-)Vlaanderen te zijn! Noormannen in de Lage Landen, Handelaren, huurlingen en heersers. Met dit boek uit 2008 wil Luit van der Tuuk een ander licht werpen op de traditionele opvattingen over de Noormannen. En dat doet hij inderdaad.Het is onvoorstelbaar dat iemand die zoveel meent te weten over de Noormannen, met een boek durft te komen met zo'n groot "Ivanhoe-gehalte", om zijn eigen woorden te gebruiken. Beter was het om te spreken van een groot 'Wickie-de-Viking-gehalte' om bij het thema te blijven. ![]() Klik op het boek om hier meer over te lezen. Zolang Luit van der Tuuk de Noormannen en de Vikingen op één hoop gooit, laat hij zien dat hij er feitelijk niet veel van begrepen heeft. Hij ontkent daarmee de inhoud van alle schriftelijke bronnen waarbij van een onderscheid wel degelijk sprake is. De Noormannen kwamen uit Normandië, de Vikingen uit Scandinavië, maar daar zit wel anderhalve eeuw tussen. Het is alsof je inval van de Fransen in ons land in 1795 op één lijn stelt met die van de Duitsers in 1940. Ook daar zit anderhalve eeuw tussen en betreft het twee totaal verschillende volkeren en volkomen verschillende omstandigheden. Als je dit onderscheid niet kent, dien je je van commentaar op de opvattingen van Albert Delahaye te onthouden. In 882 kwamen de Noormannen via Soissons naar Noviomagus. Wie hiervan Nijmegen maakt, verkoopt "klinkklare kletspraat", om de geliefde uitdrukking van J.E. Bogaers, een van de samenstellers van het 'Bronnenboek van Nijmegen', ook eens te gebruiken. Deze tekst uit 882 ontbreekt plots in de geschiedenis van Nijmegen. Wel worden er nog pontificaal enkele teksten uit de jaren 880-888 opgevoerd, waarin sprake is van invallen van de Noormannen in Gallia. Het daarin genoemde Noviomagus wordt zonder verdere toelichting voor Nijmegen gehouden. Lag Nijmegen in Gallia? Van alle plunderingen is archeologisch ook nooit iets teruggevonden, noch van een bevolking die ze geplunderd zouden hebben. Kloosters, toch de geliefde plunderobjecten van de Noormannen, bestonden er in die tijd niet in Nederland. Het klooster van St.Willibrord lag volgens de gangbare traditie in Echternach (Aefternacum), het klooster waar St.Bonifatius lange tijd verbleef in Werden (Weretha). Beide kloosters zijn door de Noormannen geplunderd, maar de Noormannen zijn nooit in Echternach (Luxemburg) noch in Werden (West-Duitsland: land van Münster) geweest. En nu komt de cruciale bevinding van Albert Delahaye:De kloosterlingen van beide kloosters (voor zover niet vermoord) zijn met het meenemen van hun bezittingen gevlucht naar het oosten en daar werden de kloosters hersticht onder dezelfde naam. Zie verder bij Kloosters.De vraag is dan ook wat er in Nederland viel te plunderen? Er was immers geen bewoning wat duidelijk uit de bewoningsgeschiedenis en de archeologie blijkt. Toch proberen historici en anderen de Noormannen steeds naar Nederland te trekken om ze er te laten plunderen. Met enige overtuiging verwijzen ze dan naar vondslocaties in Wijnaldum, Tzummarum en Wieringen. De conclusies die ze daaruit trekken zijn echter niet op enige realiteit gebaseerd. Laat staan dat daarmee grote plunderingen van de Noormannen bewezen kunnen worden. Het ontstaan van de mythen in historisch Nederland. Jaartallen met betrekking tot het ontstaan van de mythen. De Ware Kijk Op de geschiedenis blijkt toch moeilijk. Er worden in de discussie over de Noormannen of Vikingen twee bevolkingsgroepen door elkaar gehaald. De Noormannen kwamen tussen 500 en 925 n.Chr. uit het middellandse zeegebied, waren kleine rappe mannen met zwart haar (zoals beschreven in enkele kronieken) hadden liburnen (schepen met drakenkoppen.) en plunderden West-Europa. Zij droegen beslist geen gehoornde helmen. Ook dat is een fabel, die langzaam wordt herzien. De Vikingen kwamen eind 10e en 11e eeuw uit Scandinavie, hadden schepen zonder drakenkoppen en waren meer handelaars dan plunderaars. Daar zit zo'n 150 jaar tussen. Alsof de inval van de Fransen in 1795 hetzelfde zou zijn als die van de Duitsers in 1940. Daar hebben de historici dus nooit weet van gehad. Jammer, maar helaas. De Noormannen kregen van de Frankische koningen om hun plunderen te stoppen het koninkrijk Normandie (dat is dus naar hen genoemd). Er valt nog meer te verbeteren in de geschiedenis dan alleen Karel de Grote of St.Willibrord die nooit in Nederland waren. Op meerdere plaatsen in Europa speelt men graag Vikinkje, maar men vergeet daarbij dat deze nietsontziende plunderaars, moordenaars en verkrachters ook eersteklas slavenhandelaars waren. Een groot deel van de toenmalige economie draaide immers op de slavenhandel. Dit soort 'verheerlijking' van de Vikingen is ongepast en zou verboden moeten worden net als de verheerlijking van het nazisme dat is! ![]() Ook Amersfoort heeft zijn Viking! Maar... historisch volkomen misplaatst. De klassieke Vikingen zijn er nooit geweest. Tegenwoordig lopen wel regelmatig NEP-Vikingen rond in het Schothorsterbos die elkaar bestrijden rondom de Middeleeuwse boerderij, die de gemeente Wijk bij Duurstede niet op haar grondgebied wenste te hebben. (zie foto hieronder; klik op de foto voor een volgende pagina over deze middeleeuwse boerderij). ![]() |
![]() ![]() Zijn de Vikingen toch in Nederland geweest, in Zundert in elk geval wel, maar pas in 2019! Zundert, de plaats waar Albert Delahaye zijn onnavolgbaree boeken Vraagstukken in de historische geografie, Holle Boomstammen en De Ware Kijk Op schreef. ![]() Noormannen of Normandiërs? Het Byzantijnse rijk werd aangevallen door Normandiërs. Of waren het Noormannen? Beide termen worden door historici gebruikt, maar hier kiezen we voor Normandiërs, om duidelijk te maken dat ze oorspronkelijk uit Normandië afkomstig waren. (Bron: Spiegel Historiael, nr.3/4, maart/april 2004). Lees meer over de goudschatten van Wijnaldum en Wieringen e.d. in Keltische schatten. ![]() ![]() In het jaar 810 liet Karel de Grote bij Boulogne een vloot installeren toen de Noormannen Frisia aanvielen. Waarom daar zo ver van Friesland? Karel de Grote sloeg zijn legerkamp op aan de rivier de Wisura. Waarom daar aan de Weser volgens de traditionele opvatting? Karel de Grote begaf zich over de Renus naar Saxonia. In de traditionele geschiedenis is dit een onsamenhangend verhaal met geografische onmogelijkheden. In de opvatting van Albert Delahaye doet het hele verhaal zich voor in noord-Frankrijk met als kern Frans-Vlaanderen, waar Saxonia de streek rond Boulogne was en het klassieke Fresia in Vlaanderen lag, de Renus de Schelde was en de Wisura de Wimereux bij Boulogne. De historici die de Noormannen in Nederland plaatsen, zoals Luut van der Tuuk, begrijpen de bronnen niet en 'vertalen' de in het Latijn genoemde plaatsen met Nederlandse plaatsnamen die in de tijd van de bron niet eens bestonden. Zo wordt door hen steevast Zutphen genoemd. Maar in geen enkele klassieke bron wordt Zutphen (zie daar) genoemd. Door het misverstaan van de rivier de Isla als IJssel komt men op Zutphen uit. Maar de Isla is niet de IJssel, maar de Lys in Vlaanderen. "Maar van verwoesting is geen archeologisch bewijs voorhanden". Aldus in 'De Vikingwereld' in Archeologie Magazine 01-2017, een recente publicatie over de Vikingen in ons land. Uit dit artikel blijkt nog eens te meer dat van plunderende Noormannen in Nederland geen enkel spoor te vinden is of ooit is gevonden. Niet in Nijmegen, niet in Utrecht en ook niet in Wijk bij Duurstede. Hieruit blijkt dat de Noormannen NOOIT in Nederland hebben geplunderd omdat ze er nooit zijn geweest! Ook andere (en eerdere) publicaties tonen dat aan. En dan? Maken de historici van de Vikingen plots vredelievende handelaren, wat in flagrante tegenspraak is met de teksten. De martelmethoden van de Vikingen zijn in de historiscche wereld alom bekend, zoals de 'bloedarend'. Martelen is de gewone gang van zaken bij overheersers, of het nu gaat over de Romeinen, Karel de Grote of de Spaanse furie. Friese Vikingen? En dan komt het Fries Museum in Leeuwarden in 2019 met een expositie over het Noord-Nederlands kustgebied in de Vroege Middeleeuwen, getiteld "Wij Vikingen". De boodschap is vrij simpel samen te vatten: de Noormannen hebben in de negende eeuw behoorlijk huis gehouden in de Lage Landen, maar er waren mensen in wat nu Friesland en Groningen heet die zich bij de plunderaars aansloten en meededen. De historische waarheid wordt hier te grabbel gegooid. Het museum in Leeuwarden zet zich hier te kijk als onwetenschappelijk en ondeskundig, slechts om inkomsten uit het toerisme te verkrijgen. Daar moet de historische waarheid dan maar voor wijken. Van Vikingen in Friesland is nooit sprake geweest. Wat de fabelschrijver Luit van der Tuuk (zie daar) verzon, wordt nu als sensationele geschiedenis gebracht. ![]() De bronnen en de logica! De Annales Fuldenses vermeldt een aanval van de Noormannen op Frisia waarbij de Fresones naar Biorzune vluchtten. In de traditionele opvatting is Biorzuna het Duitse Birten. De Friezen zouden dan over een afstand van meer dan 250 km gevlucht zijn om aan de Noormannen te ontkomen. Dat neemt toch niemand serieus! Bij Delahaye woonden de Fresones in Vlaanderen en vluchtten ze naar Béthune, dat Biorzuna was. Dat is een afstand van zo'n 50 km. Wat is logischer? In het jaar 881 leverde de Noormannen een veldslag bij Seaucort die ze verloren. Seaucourt ligt vlak bij Noyon. Daarna vluchtten de overgebleven Noormannen naar de Batua. Is dat de Betuwe op meer dan 300 km? Of is het de Batua in Noord-Frankrijk op enkele tientallen kilometers van en rondom Noyon? Aanwijzingen voor Noormannen in Nederland zijn nergens hard te maken. Ook de overlevering over Vikingen in Zeeland en West-Brabant is nooit aannemelijk gemaakt op basis van contemporaine teksten of bodemvondsten. Hoe anders ligt dat in België en Frankrijk, waar talrijke archeologische vondsten zijn gedaan, die niet duiden op een kortdurende strijd maar op een langdurige aanwezigheid. Toch blijft men tegen beter weten in de mythe van de Noormannen in Nederland in stand houden. De archeologie bevestigt de aanwezigheid van de Noormannen allerminst. Vikingschepen uit Denemarken. Zelfs in Scandinavië wordt de Viking-mythe niet met feiten bewezen. De Vijf Vikingschepen in het Deens Nationaal Museum (geborgen in 1962) blijken niet ouder te zijn dan het jaar 1000 n.Chr. (Bron: Spiegel Historiael nr.12, dec.1975). Men vroeg zich dan ook af of deze schepen, die allemaal van een verschillend type waren, ook werkelijk gebruikt waren en of men er wel de oceaan mee kon oversteken? En wat bleek verder? Van gaten voor riemen bleek geen spoor te vinden. Nog een mythe die geschrapt kan worden.
Maar toch blijven de standaardmythen steeds weer de kop op te steken. In een recent artikel Central places and fortifications: the case study of Deventer and Zutphen - a medieval Burgenordnung in the eastern Netherlands? by Michiel H. Bartels and Michel Groothedde (2018) wordt weer het traditionele verhaal aangehaald om hun stellingen te 'bewijzen'. Gaat men op zoek naar die 'bewijzen' dan komt men tot verrassende bevindingen. Voor hun betoog over invallende en plunderende Vikingen verwijzen ze o.m. naar P.A.Hendrikx die het ook niet van zichzelf heeft, maar verwijst naar de Annales Bertiniani en schrijft dat "deze annalen vermelden uitdrukkelijk dat de Vikingen via Utrecht varen. Men mag hier voorzichtig uit afleiden dat zij ook deze plaats niet ongemoeid hebben gelaten". Daarover zijn de volgende opmerkingen te maken: Het grootste probleem in de Nederlandse historische wetenschap is dat men zaken beweerd op grond van schriftelijke bronnen, die in die bronnen niet vermeld worden. Zie het voorbeeld hierboven. Plaatsnamen staan daarin in het Latijn vermeld. De 'vertaling' ervan in Nederlandse plaatsen is een interpretatie, waarvan uit de rest van de tekst of de archeologie moet blijken dat die 'vertaling' juist is. Als in een tekst vermeld wordt dat de Noormannen via de Seine (Sequana) en Oise (Isara) Noviomagus bereiken, kan dit geen betrekking hebben op Nijmegen. Men kan dan van Isara niet zonder aanvullend bewijs zomaar IJssel maken. Als bovendien een heuvel;lachtig landschap met wijngaarden wordt vermeld, gaat het ook niet over de streek rond Nijmegen. En als in de Annales Bertiniani 'les notres' (de onzen) die slachtoffer van de plunderingen zijn wordt vermeld, gaat het over de streek rondom dát klooster en niet over Nederland (waar bovendien in die tijd -8ste eeuw- nog geen enkel klooster bestond). De onlogica van de Nederlandse opvatting wordt aangetoond met de vlucht van de Bisschop van Utrecht (Trajectum?) ten gevolge van de plunderingen van de Vikingen. Volgens die opvatting vluchtte hij naar Deventer, wat dus betekende dat hij juist naar de plaats vluchtte waar de Vikingen aan het plunderen waren. Immers Utrecht hebben ze nooit geplunderd, langs de IJssel wel (volgens diezelfde traditie!). "Noch in Wijk bij Duurstede noch in Souburg hebben archeologen de aanwezigheid van de Noormannen kunnen aantonen." (Bloemers, Louwe Kooijmans en Sarfatij, Verleden Land 1981, p.124, 134, 139) "Bewijzen voor het bloedvergieten en plunderen van de Vikingen zijn niet of nauwelijks terug te vinden in het archeologisch bodemarchief in Nederland". Bron: E.v.Ginkel & L.Verhart. Het 'of nauwelijks' in bovenstaand citaat kan gevoeglijk geschrapt worden. Nergens in Nederland zijn sporen van plunderingen archeologisch aangetoond. Vandaar dat men van de Vikingen dan maar vreedzame handelaren maakt die niet kwamen om te plunderen, maar om handel te drijven. Dat kan overigens geheel juist zijn als men maar onderscheid maakt tussen Noormannen en Vikingen. Maar ook van die vermeende handel vindt men in Nederland geen archeologisch bewijzen. Ook in Denemarken of Zweden vindt men die bewijzen niet, waar men overigens de plaatselijke geschiedenis laat beginnen na het jaar 1000. Daar verklaart men zelfs dat de geschiedenis vóór de tiende eeuw geheel onzeker is, aangezien het problematisch is de mythen van de feiten te onderscheiden. Over Noormannen wordt er niet gesproken, wel over Vikingen, maar die plaats men na het jaar 1000. Maar ook andere plaatsen zoals Zutphen, Deventer, Kampen en Zwolle zijn nooit door de Noormannen geplunderd. Behalve dat deze plaatsen rond 880 nog niet eens bestonden is er ook geen enkele tekst of archeologisch bewijs die deze opvatting steunen. De teksten uit 882 die men hiervoor graag gebruikt noemt deze plaatsen niet, slechts de rivier de Isla wat niet de IJssel is maar de Lys/Leie in Frans en Belgisch Vlaanderen. De Noormannen hebben nooit in Nederland geplunderd, laat staan langs een nauwelijks bereikbare rivier in niet bestaande plaatsen. Wat viel er te plunderen in dit lege wadden-gebied? Het z.g. 'Vikingschip' in Utrecht stamt niet uit de 8e eeuw, maar uit de 10e eeuw, waarschijnlijk pas uit de 11e eeuw. Waar verbleven en plunderden de Noormannen dan wel?![]() "De Noormannen voeren de Seine op, voeren de Oise op en bereikten Noviomagus, waar zij zich een winterkwartier inrichtten."Deze ene tekst uit de Annales Vedastini (890) weerlegt in feite de hele mythe over de Noormannen in Nederland, waar deze tekst ooit diende -met weglating van de riviernamen- om hun aanwezigheid in Nijmegen aan te tonen. Dat het hier genoemde Noviomagus Noyon was, dat immers via Seine en Oise bereikbaar is, heeft men in Nederland altijd ontkend.Hierboven een afbeelding op het beroemde tapijt van Bayeux, overigens niet van Vikingen, maar van de schepen van Willem de Veroveraar, Hertog van Normandië, het gebied dat de Noormannen in bezit kregen. De naam Vikingen wordt in geen enkele authentieke bron over de invallen van de Noormannen in Frankrijk genoemd. Het beeld dat er van de Noormannen bestaat moet aanzienlijk worden bijgesteld. Er moet een duidelijk onderscheid worden gemaakt tussen wat de bronnen vertellen en wat de mythe ervan gemaakt heeft. De termen Noormannen en Vikingen worden tegenwoordig door elkaar en als synoniemen gebruikt. In de oudste kronieken uit de 8e en 9e eeuw is steeds sprake van Northmanni of Normanni. De naam Vikingen komt pas voor in de geschriften uit de 10e eeuw welke naam zij niet aan zichzelf gaven, maar kregen van de slachtoffers van hun plunderingen. De Noormannen en Vikingen waren geen homogene groep, maar twee onderscheiden bevolkingsgroepen. Het waren ook verzamelnamen voor verschillende groepen 'plunderaars' en 'reizigers'. De Noormannen (in het Frans "Les Normands") waren -met als voorlopers de Saksische piraten- afkomstig uit de kusten langs Het Kanaal met Normandië als kerngebied, de Vikingen kwameen uit Denemarken, Noorwegen en Zweden. Het is opvallend dat juist in deze 3 landen geen relicten van de Vikingen gevonden zijn van vóór de 10e eeuw. De oudste inscipties met rune-tekens dateren uit de 10e en 11e eeuw. Er bestaat geen enkele geschreven bron in Denemarken, Zweden of Noorwegen die melding maakt van de grote invasies in Frankrijk in de 9e eeuw. (Bron: A.D'Haenens). Van daadwerkelijke relicten van de Noormannen of Vikingen in taal, streek- of plaatsnamen of gebruiken zoals in Normandië en Engeland wel voorkomen, is in ons land geen enkele sprake geweest. (Bron: H.J.Keuning, de historisch-geografische landschappen van Nederland). Het toont eens te meer aan dat de Noormannen hier nooit verbleven. |
Zilverschat uit de Vikingtijd gevonden in Noorwegen. In Noorwegen is een zilverschat uit de Vikingtijd gevonden. Wat is 'Vikingtijd'? De periode tussen 500 en 1000? De vondst bestaat bijna helemaal uit in stukjes gehakte zilveren voorwerpen. Dit zogenaamde hakzilver stamt uit de periode die de overgang vormt tussen ruilhandel en het gebruik van muntstukken in de handel. Het zilver werd gewogen en gebruikt als betaalmiddel en de kleine stukjes maakten het gemakkelijker het gewenste gewicht te bekomen. De vondst werd eind vorig jaar gedaan in de gemeente Stjørdal in centraal Noorwegen. De hele schat aan kleine zilveren objecten uit de grond, onder meer stukken van muntstukken, juwelen en zilverdraad, zaten allemaal slechts 2 tot 7 centimeter onder het oppervlak. Dus niet begraven, maar verloren en later onder een laagje klei verdwenen. "De objecten hingen vol klei, dus het was niet gemakkelijk om te zien hoe ze eruitzagen. Het was pas toen ik de stukken van een armband afspoelde, dat ik besefte dat dit een opwindende vondst was", zei vinder Bednarski. Twee eenvoudige zilveren ringen waren de eerste voorwerpen die tevoorschijn kwamen. Dergelijke ringen maken vaak deel uit van gevonden schatten, maar ze worden zelden gevonden in graven uit de Vikingtijd. Dat suggereert dat ze waarschijnlijk gebruikt werden als betaalmiddel en niet als juwelen. De vondst bestaat uit 46 zilveren voorwerpen en het zijn bijna allemaal fragmenten. Naast twee volledige, eenvoudige ringen gaat het om Arabische munten, een gevlochten halsband, verschillende armbanden en kettingen, die allemaal in kleine stukjes gesneden zijn, wat hakzilver genoemd wordt. "Deze vondst stamt uit een tijd toen stukken zilver gewogen werden en gebruikt werden als betaalmiddel. Dat systeem noemt men 'gewichtseconomie' en het was in voege in de overgangsperiode tussen de eerdere ruileconomie en de latere munteconomie". In West-Europa begon men munten al te gebruiken in de periode van de Merovingen (550-800 n.C.) maar het was pas tegen het einde van de Vikingtijd - laat in de 9e eeuw - dat men in Noorwegen munten begon te slaan. Tot aan de Vikingtijd was de ruileconomie algemeen in de noordse landen maar tegen het einde van de 8e eeuw - het begin van de Vikingtijd - begon de gewichtseconomie haar intrede te doen. "De gewichtseconomie was een veel soepeler systeem dan de ruileconomie. In de ruileconomie had je bijvoorbeeld al een behoorlijk aantal schapen nodig als je die wilde ruilen voor een koe. Gewogen zilver was daarentegen gemakkelijk te hanteren en te vervoeren en je kon er de goederen mee kopen die je wilde". De 46 stukjes zilver uit de schat wegen in totaal 42 gram. Hoeveel koeien zou je voor die hoeveelheid zilver hebben kunnen kopen in de Vikingtijd? "De hoeveelheid zilver in de schat was in die tijd behoorlijk wat waard - vooral voor één individu -, als je weet dat het nog niet zo lang geleden is dat middelgrote boerderijen met vijf koeien algemeen werden." Arabische munten waren de belangrijkste bron van zilver in de Vikingtijd. Eén manier waarop ze in Scandinavië terecht kwamen, was door de pelshandel. Het opknippen van de munten maakte het makkelijker om het gewenste gewicht te verkrijgen. Verborgen of geofferd? Waarom zou iemand een dergelijk fortuin begraven hebben? Verborgen? 2 tot 7 cm diep?"We weten niet of de eigenaar het zilver verstopt heeft om het veilig te stellen - en dan verhinderd is geweest het opnieuw op te halen - of dat het begraven werd als een offer of een gift aan een god". De meeste stukjes zilver die gevonden zijn, wegen minder dan een gram, wat doet veronderstellen dat ze herhaaldelijk gebruikt zijn als betaalmiddel. Dat de eigenaar betrokken zou geweest zijn bij handel, is dan ook een redelijke veronderstelling. Maar was hij een lokale verkoper die zijn goederen al verkocht had of was hij een bezoeker die goederen kwam kopen om ze door te verkopen? Een aantal ongewone kenmerken van de objecten kunnen enkele mogelijkheden onthullen. Typisch voor Scandinavische schatten uit de Vikingtijd is dat ze één fragment van elk object bevatten. Deze vondst bevat echter verschillende stukken van hetzelfde soort artefact. Zo zit er een bijna volledige armband in de vondst, die verdeeld is in acht stukken. Gedacht wordt dat brede armbanden van dit type in de 9e eeuw in Denemarken werden gemaakt. Conclusie: de term Vikingschat is dus prematuur en dus onjuist. Het feit dat dit hakzilver in Noorwegen is gevonden maakt dat het juist géén Vikingschat is. De Vikingen kwamen toch uit Denemarken volgens de algemeen geldende opvattingen? Dit artikel is gebaseerd op een persmededeling van NTNU: de Norges Teknisk-Naturvitenskapelige Universitet (de Technisch-Natuurwetenschappelijke Universiteit van Noorwegen). En dan nog enkele opvallende zaken uit dit artikel: |
De Kelten waren de eerste grote veroveraars van Europa. Hun geschiedenis gaat terug tot ver in het eerste millennium voor Chr. Vanuit hun streek van herkomst (het Midden-Oosten) trokken ze naar Europa en vestigden zich aanvankelijk ten noorden van de Alpen (archeologische vindplaatsen o.a. in Zwitserland en Oostenrijk). Vandaar zwermden ze uit naar alle windstreken. Hun gebied strekte zich uit van de Kanaalkust tot in zuidoost Europa, tot ze door de Romeinen werden teruggedrongen tot de uiterste streken in het westen van het Romeinse rijk. Ook daar werden ze uiteindelijk door de Romeinen verdreven en staken over naar Groot-Brittanië, waar ook de Romeinen hen weer verdreven tot in de uiterste streken van Groot-Brittanië. Slechts in Wales, Schotland en in Ierland is hun cultuur zonder Romeinse invloeden bewaard gebleven. Op het vasteland van Europa vindt men een levendige Keltische Cultuur alleen nog in Bretagne (F).
De Noormannen maakten vanaf ongeveer 810 na Chr. de Europese kusten en rivieren onveilig. Hun eerste invallen vallen samen met de laatste schermutselingen tussen de Franken, Saksen en Friezen.
Opvallend zijn de grote overeenkomsten in gebruiken, kunst (siersnijwerk) en religie tussen Kelten en Noormannen. Ook de mythen van beide volken kennen talloze overeenkomsten.