De gedenksteen van Frederik Barbarossa.

Latijnse tekst op de steen.

ANNO MILLENO P{ost) QUA{m) SAL(us) E(st) DATA SECLO CENTENO IUNCTO QINQUAGENO QU0Q(ue) QUINTO CESAR IN ORBE SIT(us) FRIDERIC(us) PACIS AMICUS LAPSU(m) CONFRACT(um) VET(us) IN NICHIL ANTE REDACTUM(m) ARTE NITORE PARI REPARAVIT OPUS NEOMAGI IULIUS IN PRIMO TAME(n) EXTITIT EIUS ORIGO IMPAR PACIFICO REPARATORI FREDERICO

(tussen haakjes de toegevoegde letters om afkortingen aan te vullen).

De vertaling luidt:
"In het jaar duizend, honderd vijftig en vijf nadat het Heil aan de wereld was gegeven, heeft keizer Frederik, op deze aarde zetelend, een vriend van de vrede, in gelijke pracht als voorheen het oude bouwwerk van Neomagus hersteld, dat tevoren gebroken, vernield en tot niets was gebracht. De eerste stichter ervan was Julius, die niet geleek op de vredelievende hersteller".

Wat zegt de archeologie?
Wat nog belangrijker is: van dat paleis is archeologische niets gevonden, zelfs geen steen, nog geen scherf.
De Valkhofkapel is het oudste gebouw van Nijmegen en stamt uit de 11e eeuw. Momenteel heet deze kapel de Ottoonse kapel, waarmee precies het ontstaan ervan wordt aangegeven.

Klik op de afbeelding voor een vergroting.
Visie van Albert Delahaye op de vertaling.
  • Keizer Frederik Barbarossa bouwde in 1155 een nieuwe burcht in Nijmegen, waarbij hij op de gedenksteen vermeldt dat deze burcht rechtstreeks gebouwd is op de Romeinse overblijfselen. Op deze gedenksteen staat geen woord over Karel de Grote, hoewel Frederik Barbarossa een groot bewonderaar van Karel de Grote was en hem in alles als voorbeeld nam! Er is slechts sprake van een burcht, over verdere bewoning wordt nergens gesproken.

  • Zonder enig bewijs te leveren is men er klakkeloos van uitgegaan dat het Noviomagi op de Peutingerkaart Nijmegen was. Die fabel is in 1480 verzonnen door Willem van Berchen, een kanunnik van de St.Stephanuskerk in Nijmegen, die een beetje potjeslatijn kende. Zijn vertaling van de gedenksteen van Frederik Barbarossa uit 1155 wordt algemeen als foutief beoordeeld, ook in Nijmegen. Zie de tweede alinea in het hoofdstuk over Nijmegen. De gedenksteen op het voormalige burcht van Frederik Barbarossa uit 1155 is duidelijk genoeg. Barbarosse bouwde zijn burcht rechtstreeks op de Romeinse overblijfselen zoals hij zelf in die gedenksteen heeft laten zetten.

  • De gedenksteen, die Barbarossa in de gevel liet aanbrengen, is nog in het Gemeentemuseum van Nijmegen aanwezig. Diens opschrift bewijst op heldere wijze, dat in het jaar 1155 nog geen verband werd gelegd met Karel de Grote.
    Het zegt immers, dat Barbarossa hier het kasteel herstelde, dat eertijds door Julius Caesar was gesticht. De tekst grijpt dus wél terug op de Romeinen, wat ondanks de grote afstand van negen eeuwen historisch zeer juist was, doch in het geheel niet merkwaardig, omdat het door de Romeinse relicten ter plaatse wel voor de hand lag. In de Barbarossa-burcht waren trouwens Romeinse bouwonderdelen opgenomen, die kant en klaar ter plaatse gevonden zijn.

  • De tekst op de gedenksteen in het nieuwe paleis van Frederik Barbarossa toont dit ook duidelijk aan. De tekst luidt als volgt: "In het jaar duizend, honderd vijftig en vijf nadat het Heil aan de wereld was gegeven, heeft keizer Frederik, op deze aarde zetelend, een vriend van de vrede, in gelijke pracht als voorheen het oude bouwwerk van Neomagus hersteld, dat tevoren gebroken, vernield en tot niets was gebracht. De eerste stichter ervan was Julius, die niet geleek op de vredelievende hersteller".

  • Deze tekst bevat een duidelijk bewijs dat er voorheen geen paleis van Karel de Grote in Nijmegen heeft bestaan. Immers, als dat waar was geweest, had Frederik Barbarossa het in manshoge letters op het Valkhof laten zetten, zeker omdat hij zich in praktisch elke oorkonde beroept op zijn grote voorganger en voorbeeld. Hij restaureerde het paleis van Aken, waar zijn nog aanwezige kroonluchter getuigt dat hij zich de grote opvolger van zijn grote voorganger voelde. 
    In Nijmegen had hij die overtuiging niet, maar verwijst terug naar de Romeinen (Julius Caesar, welk gegeven helaas foutief is). Men kan zelfs zeggen als er bij Frederik Barbarossa, zijn raad, kanselarij of omgeving ook maar één greintje gedachte had bestaan dat dit het oude en beroemde Noviomagus van Karel de Grote was, dan had de gedenksteen een geheel andere en nóg schreeuwerige tekst gekregen.

    Op de achterkant van deze gedenksteen is te zien dat de steen is gehouwen uit een Romeinse zuil. Deze gedenksteen vormt het ultieme bewijs dat na de Romeinse periode de geschiedenis van Nijmegen pas weer begon in de 12de eeuw.

    Rond 1155 bouwt Frederik Barbarossa een burcht op het Valkhof. Bij de voltooiing liet Frederik Barbarossa een gedenksteen plaatsen met de tekst "dat hij het oude bolwerk van Julius Caesar (dus van de Romeinen) herstelt". Kan het nog duidelijker? Frederik Barbarossa wist heel goed dat Karel de Grote NOOIT een paleis in Nijmegen heeft gehad, want dat zou hij -als fanatiek bewonderaar van Karel de Grote, hij heeft hem zelfs heilig laten verklaren- dan zeker op die gedenksteen vermeld hebben. Deze gedenksteen is te bekijken in Museum het Valkhof in Nijmegen. In Nijmegen kan men de ware geschiedenis van de stad niet langer ontkennen. Ze hebben het bewijs zelf in het museum staan!
    De vertaling van de tekst op de gedenksteen van Frederik Barbarossa, zoekt men tevergeefs in het Bronnenboek van Nijmegen. En dat is veelzeggend.