De moord op zijn eigen broer!
Er bestaan sterke aanwijzingen dat Karel de Grote zijn broer Carloman heeft laten vermoorden.

Het is bekend dat de verstandhouding tussen Karel en Carloman slecht was en verder verslechterde na diens weigering om Karel te helpen bij de verovering van Aquitanië. Carloman had nooit geaccepteert dat Karel als oudste bepaalde privileges kreeg (vooral door invloed van hun moeder). Carloman en enkele edelen zagen Karel immers als een buitenechtelijk kind, een bastaard. Immers hun beider ouders waren bij de geboorte van Karel de Grote nog niet getrouwd. Volgens Kerkelijke regels was er dan sprake van een buiten-echtelijk kind, een kind geboren voordat de ouders in de echt verbonden waren, ofwel getrouwd waren.
Deze slechte verstandhouding en rivaliteit was ook de reden dat beide broers op precies dezelfde dag (9 oktober) en exact hetzelfde uur tot Koning werden gezalfd: Karel in Noyon, Carloman in Soissons. Daardoor kon geen van beiden een claim op leggen als eerste koning te zijn geweest.
Ook dit voedde weer de tweestrijd. Soissons was de aloude kroningsstad van de Karolingen en lag in het erfdeel Austrasié van Carloman. Karel werd in Noyon gekroond, dat in zijn erfdeel Neustrié lag, maar tot die tijd de zetelstad van Carloman was.

Welke aanwijzingen zijn er voor die moord?
Karel de Grote heeft zijn broer Carloman, waarmee hij op voet van oorlog leefde, laten vergiftigen om de totale alleenheerser te worden van het Frankische rijk. Het vergiftigen blijkt uit de volgende aanwijzingen:

Carloman kreeg een merkwaardig voorgevoel van zijn naderende dood. Was hij ziek? Nu hij zijn dood voelde naderen deed hij aan het klooster van St.Denis waar zijn vader begraven was, enkele belangrijke schenkingen. Enkele dagen later, op 4 december 771 overleed Carloman in Samoussy (in de buurt van Laon), op nauwelijks twintigjarige leeftijd in de kracht van zijn leven onder verdachte omstandigheden, zoals uit enkele opmerkingen in kronieken blijkt. In de ARF (zie daar) wordt die dood kort vermeld, maar wordt Karel plots een nobele en roemrijke koning genoemd. Carlomans vrouw vertrok met een klein aantal Franken naar Italië, lezen we daar. Feitelijk vluchtte zij naar haar vader.

In het jaar 770 had Carloman nog in Noyon een oorkonde uitgegeven waarbij hij de abdij van Novalaise vrije verkiezing en immuniteit bevestigde. Was dit tegen het zere been van Karel die vooral die Kerkelijke macht (onder invloed van zijn dooppriester Bonifatius?) bij Rome wilde houden? In 770 drong Carloman nog met een leger Franken, Alemanni en Saksen Italië binnen en veroverde Pavia, iets wat Karel de Grote tot ongenoegen was.

Enkele contemporaire bronnen vermelden ook dat Carloman uit zijn neus bloedde, een verschijnsel dat voorkomt bij vergiftiging door strychnine (rattengif). Bij een gezonde man van net 20 jaar kan die neusbloeding niet veroorzaakt zijn door ouderdom of een verhoogde bloeddruk, maar er moet toch aan een oorzaak van buitenaf gedacht worden.

Meteen na de dood van Carloman trok Karel de grens over en spoedde zich naar diens getrouwen om hen voor hem te winnen. Dat feit wordt ook in de ARF genoemd. Opvallend hierbij is dat Karel de Grote blijkbaar dicht aan de grens was en schijnbaar op het overlijdensbericht van zijn broer stond te wachten. Hij was zo snel ter plaatse, dat het lijkt alsof hij wist dat zijn dood eraan kwam. Hoe wist hij dat? Zat hij in het complot of was Karel zelfs de opdrachtgever? Hij riep meteen een rijksvergadering bijeen en werd daar tot koning van alle Franken 'gekozen'. Dat gebeurde echter met zo'n angstaanjagende snelheid en precisie dat iedere vorm van verzet bij voorbaat was uitgesloten. Wat werd daar op die Rijksvergadering besproken? Duidelijk is wel dat Karel de Grote alle macht snel naar zich toetrok ten kostte van Carloman wettelijke erfgenamen, zijn zoontjes.

De vrouw Gerberga en de zoontjes van Carloman (Pepijn en Syagrius) vertrokken niet, maar vluchtten na diens dood met de voornaamste en belangrijkste getrouwen van Carloman naar Italië. Zij voelden zich bedreigd door Karel de Grote. Gerberga zocht in elk geval geen bescherming bij haar zwager Karel de Grote en zijn vrouw, een zus van Gerberga, maar zocht haar toevlucht bij haar vader koning Desiderius van Italië, de (latere) aartsvijand van Karel de Grote. Het opvangen en beschermen van Gerberga en haar zoontjes zal ook de ware reden zijn van de vijandigheid tussen Karel de Grote en Desiderius. Uiteindelijk eindigden Gerberga en haar zoontjes na de Longobardische oorlog met Desiderius in een Frankisch klooster. Wat er precies met hen daarna gebeurde vermelden de annalen niet. De 'verbanning' naar een klooster is een Christelijke geaccepteerde manier om de verdwijning (liquidatie?) van iemand te camoufleren en te rechtvaardigen. Men werd ofwel levenslang opgesloten en men verdween gewoon van de aardbodem. De zonen van Carloman komen in de verdere geschiedenis en de verdelingen van het rijk niet meer voor, hoewel zij volgens Frankisch recht erfrecht bezaten over het rijk van hun vader Carloman. Dat deel van het rijk was meteen geconfisceerd ofwel in bezit genomen door Karel de Grote. Ook nadien heeft hij het erfdeel van Carloman niet terug gegeven aan de rechtmatige erfgenamen, de zonen van Carloman. Na de dood van Carloman in 771 en door het passeren van diens minderjarige zonen, wordt Karel de enige koning der Franken en alleenheerser.

Daarbij komt dat Karel de Grote in 771 nog getrouwd was met Desiderata, de zus van Gerberga. Nog in 771 werd Desiderata door Karel de Grote verstoten met als algemeen aangenomen argument dat zij hem geen kinderen kon schenken. Maar was dat ook de reden van de scheiding van Karel de Grote met Desiderata? Of was de werkelijke reden dat zij de plannen van Karel de Grote ontdekte om zijn eigen broer, de man van haar zus, te laten ombrengen? Was zij het zelf die het huwelijk verbrak? De annalen zwijgen hierover. Mocht er hier iets niet bekend gemaakt worden in de Frankische annalen? Werd hier toen al censuur toegepast? De vragen waarin de antwoorden al opgesloten zitten lijken meer retorisch dan onbeantwoord. Desiderata keerde terug naar haar vader Desiderius die, vernederd en woedend, meteen zijn trouw beloofde aan Carloman en zijn getrouwen, wat uiteraard tegen het zere been van Karel de Grote was.

Karel de Grote voert later een veldtocht tegen deze koning Desiderius en dwingt hem zich over te geven en stelt zijn zoon Pepijn aan als koning over heel Italië. Desiderius werd verbannen. Wat er met de weduwe van Carloman gebeurd is vermeldt Einhard begrijpelijk niet.

Na de dood van Carloman in 771 begon Karel met de bouw van een nieuw paleis en wel in Noviomagus. Dit was in Noyon dat tot dan toe de residentie van Carloman was geweest. Waarom in Noyon? Waarom een nieuw paleis? Algemeen wordt aangegeven dat het oude paleis van Carloman te klein was. Carloman had zijn paleis voor de helft in gebruik gegeven als klooster. Blijkbaar was Carloman toch Christelijker dan Karel de Grote, die geen klooster in zijn paleis duldde. Spreekt hier ook geen zekere minachting uit voor Carloman en wilde Karel niets met de 'erfenis' van Carloman te maken hebben? Hij nam echter wel het rijk van Carloman in bezit. Dit nieuwe paleis stond anders dan de traditionele opvatting is, niet in Nijmegen, maar in Noyon. En dan komen we op de befaamde oorkonde uit het jaar 777 waarvan altijd is aangenomen dat Karel de Grote in 777 zijn nieuwe paleis betrok, waarbij de opvatting heerste dat die oorkonde dus over Nederland ging. De waarheid is een andere. Zie daarvoor de oorkonde uit 777.