In de 4e eeuw bevestigt Servius deze tekst van Virgilius zonder verder commentaar, waarmee aangegeven is dat de 'Nederlandse traditionele opvattingen' toen nog niet bestonden.
De Renus lag op de taalgrens en de taalgrens lag en ligt nog steeds op dezelfde plaats in België en Frans-Vlaanderen.
Deze tekst dient als voorbeeld, maar staat niet op zichzelf. Hij wordt door veel andere teksten vanaf Caesar tot Einhard bevestigd.
Verklaringen bij het kaartje:
Morinie=peuple de la Mer.
Aremorica: are = près, more=mer=muir=zee; Aremorica was het land aan de zee, dat nu Armorique heet.
Muir=mer=zee;
Icht=Ictius: Portus Ictius of Itius is Le Portel tegenover Boulogne aan de Liane.
Bron: La Morinie Ancienne.
In the days of Julius Caesar its harbour was called Portus Ictius.
Muir N'Icht, or Portus Ictius, then possessed the finest harbour in northern Gaul.
Bron: Bolougne-Sur-Mer, St. Patrick's Native Town; Author: Reverend William Canon Fleming; Release Date: June 1, 2006.
De Morini en de Menapii waren de directe buren van de Bataven. De hoofdstad van de Morinie was Terwaan, die van de Menapiërs was Castellum Menapiori (=Cassel),
De hoofdstad van de Bataven was Béthune.
Meer teksten van Romeinse schrijvers vind je in het boek "De Ware Kijk Op" . Bestel het boek en oordeel zelf.
Morini, populi Galliae in finibus, qui Britanniam spectent, proximi Oceano. Renus, fluvius Galliae, qui Germanos a Gallia dividit, Bicornis autem, aut commune est omnibus fluviis, aut propris de Rheno, qui par duos alveos fluit; per unum qua Romanorum imperium est, per alterum qua interluit barbaros, ubi iam Vahal dicitur et facit Insulam Batavorum.
Servius, Commentarius in Virgilii Aeneiden, VIll,727.
Vertaling:
De Morini, de volken op het uiteinde van Gallia, dat op Engeland uitziet, dicht bij de Oceaan. Renus, een rivier in Gallia, die de Germanen van Gallia scheidt. Bicornis echter, omdat dit gemeen is aan alle rivieren, of speciaal voor de Renus geldt, die in twee stromen vloeit; door de een die de grens vormt van het Romeinse Rijk, door de andere die langs de barbaren stroomt, waar hij Vahal genoemd wordt en hij het Eiland van de Bataven vormt.
Bron: Servius, Commentarius in Virgilii Aeneiden, VIll,727.
Commentaren op de tekst.
- Virgilius schreef zijn Commentarius tussen 70 en 19 vóór Chr. Op dat moment was er nog geen enkele Romein in Nederland geweest. Deze opvatting wordt door geen enkele historicus betwist. De tekst bevat dan ook geen enkel element uit Nederland.
- In de 4e eeuw bevestigt Servius deze tekst van Virgilius zonder verder commentaar, waarmee aangegeven is dat de 'Nederlandse traditionele opvattingen' toen nog niet bestonden. De Renus lag op de taalgrens en de taalgrens lag en ligt nog steeds op dezelfde plaats in België en Frans-Vlaanderen.
- De Morini woonden aan de kust van Noordwest Frankrijk. Hun hoofdsteden waren Boulogne (Boonen) en Thérouanne (Terwaan). De naam "Morini" betekent ook "volk van de More": More=mer=zee.
- De Morini waren het volk op het uiteinde van Gallië. Dat betekent dat Gallië daar ophield. Het is dan ook onjuist Gallië door te laten lopen tot midden Nederland, wat in Nederland wel de algemene opvatting is, natuurlijk om nog enigszins rond te komen met de aangenomen traditie.
- De plaats waar de Morini woonden wordt behalve door hun hoofdsteden, ook bevestigd door de plaats die "op Engeland uitziet". Die plaats is onbetwistbaar aan Het Kanaal bij Cap Blanc Nez. Dat is de enige plaats waar vanaf het vasteland Engeland te zien is.
- Dicht bij de Oceaan is dicht bij de Atlantische Oceaan. Met de Oceaan wordt derhalve niet de Noordzee bedoeld, wat in Nederland wel steeds de algemene opvatting was.
- De Renus is een rivier in Gallia. Het is dus niet vanzelfsprekend dat met de Romeinse Renus altijd de Nederlands/Duitse Rijn bedoeld wordt.
- De scheiding tussen Germanen en Gallia lag in de tijd van Servius op dezelfde plaats waar nu nog steeds de taalgrens ligt. Daar lag dus de Gallische Renus en ook de landstreek Gaule Rhinensis, wat door Albert Delahaye steeds met de Schelde vereenzelvigd wordt, al is het stroomgebied van de Schelde sinds de Romeinse tijd wel aan veranderingen onderhevig geweest. Dat wordt ook door de Nederlandse historici zoals Byvanck en Van Es erkend. Zie bij Renus.
- Bicornis: twee stromen, waarvan de een de grens vormt van het Romeinse Rijk en de andere tak langs de Barbaren stroomt waar hij Vahal genoemd wordt. In de Nederlandse traditie was de Vahal de Waal. Lees je deze zin echter zeer zorgvuldig dan liggen Rijn en Waal in Nederland "verkeerd om". De Rijn vormde de grens tussen Romeinse Rijk en de Barbaren en de andere tak, de Vahal, stroomde langs de barbaren die buiten het Romeinse Rijk woonden. Dan kan met de Vahal nooit de Waal bedoeld zijn, die in het Romeinse Rijk lag.
- De twee stromen komen niet overeen met de algemeen aanvaarde traditie in Nederland waar men altijd drie stromen van de Rijn hanteert. Immers de IJssel goldt steeds als de derde stroom, waarlangs Drusus via het Almere (Zuiderzee) de Waddenzee en het land der Friezen bereikte. Sommige historici houden de Vecht voor die derde stroom. In elk geval klopt deze zienswijze niet met de tekst van Servius. De vraag is of de IJssel (zie daar) wel bestond in de Romeinse tijd en een bevaarbare verbinding met de Rijn had.